مسجد استاد و شاگرد

مسجد استاد و شاگرد تبريز يكي از قديمترين مساجد تبريز است كه قدمت آن به دوره آل چوپان در تبريز مي رسد . به مرورزمان و براثر زلزله و ديگر حوادث طبيعي á اين مسجد به ويراني گراييد

مسجد استاد و شاگرد واقع در خیابان فردوسی تبریز از طرف امیرحسن چوپان ملقب به علاءالدین ساخته شد. چون تحریریه کتیبه‌ها و مندرجات دیوارهای داخل و خارج مسجد به خط عبدالله سیرفی و یکی از شاگردان زبردست وی صورت گرفته بود، لذا مردم آن مسجد را استاد و شاگرد می‌نامیدند.مسجدی است  با پايه های آجری و يک گنبد و دو طاق بسيار با عظمت.در قسمت شمال، مقداری از شبستان و عرصهء مسجد را به وسيلهء ديوارهايی از مسجد بزرگ سوا و تعميرکرده اند و در آنجا نمازو مجالس وعظ برگزار می شود.

اين مسجد از طرف امير حسين چوپانی ملقب به علاالدين ساخته شده و به نام خان مغول يعنی سليمان نوادهء هلاکو موسوم گرديده بود واعتبار نام بانی وخان، عده ای آن را سليمانيه و جمعی علائيه ميخوانده اند. اما چون تحرير کتيبه ها و مندرجات ديوارهای داخل و خارج مسجد به خط عبدالله صيرفي و يکی از شاگردان زبر دست وی صورت گرفته بود لذا عوام آن مسجد را استاد و شاگرد می ناميدند.

اين مسجد به مرور زمان رو به ويرانی نهاد، اما بارها تعمير و مرمت يافت تا در زمان نايب السلطنه عباس ميرزا تعميير کلی در آن به عمل آمد ولی پس از وی باز به ويرانی گرائيد تا در سال هزار و دويست و نود و پنج هجری قمری حاج ميرزا محمد علی اوانسری قراجه داغی با نيروی وعظ و تذکيز از امراء و بازرگانان تبريز وجوهی گرد آورد و اين بنا را تازه کرد.نادر ميرزا مينويسد:« حقاً کاری نيک کرده، گر چه مرا به آن فقيه دلی صافی نيست، نيکی را نشايد نهفت. آبگيری بزرگ نيز در کار است، چون بدين کار همتی بسته يزدان نيز مدد کند.اکنون مسجدی آباد است و خود بدان معبد امامت کند و به ماه مبارک رمضان وعظ و تعزيت حضرت حسين عليه السلامٌ نيز باشد.

اين مسجد ساده است و هيچ جای او از جدران و غرفه ها که به صحن گنبد روی دارند و جای زنان باشد، اثری از رخام و کاشی نبود، ندانم امير شيخ حسن ساده ساخته يا مٌر دهور آن زينتها بباد داده.اکنون در قسمت پاطاق گنبد بزرگ نوشته هائی هست به خط ثلث و نستعليق از قبيل:« بسم الله الرحمن الرحيم، ماشاالله، اللهمصل علی محمد و آل محمد، يا علی مدد و يا ابالفضل العباس» که معلوم است در موقع تعميری که به سال 1338 ه. ق ، از طرف حاج محمد اردبيلی به عمل آمده نوشته شده است.تاريخ اين تعمير روی سنگ مرمرين کوچکی که به بيرون ديوار شمالی مسجد نصب شده بدين مضمون نقر گرديده است:« الملک لله، قد فرغ من تعمير هذالمسجد الشريف الجناب المستطاب الحاج محمد آقا اردبيلی الاصل، التبريزی المسکن فی التاريخ من ربيع المولود فی سنة ثمانية و ثلثين و ثلاث مائه بعد الف من الهجرة النبوية علی هاجرها مائة آلاف التحية و نسئل الله ان يجعله وسيلة ليوم المعاد و خالصاً لوجهه، انه هو العليم الخبير، سنة 1338 ، عمل مير صالح» .اين سنگ نبشته برجسته و به خط نستعليق است.

3251b5e3-3125-4ad8-8567-d4f315031383