مسجد و بقعه شیخ شهاب الدین اهری
بقعه شیخ شهابالدین اهری در شهر اهر در استان آذربایجان شرقی، محل خانقاه و مقبره شیخ شهابالدین اهری میباشد. شیخ شهاب الدین اهری عارف و شاعر قرن هفتم هجری قمری بودهاست.در اکثر کتب قدیمی، شیخ شهاب الدین را با نامهای شهاب الدین محمود تبریزی و شهاب الدین محمود التبریزی العتیقی الاهری نام برده اند .لقب شهاب الدین توسط استاد و مرشد وی، شیخ رکن الدین سجاسی به وی اعطا شدهاست.
این مجموعه شامل ساختمانهای خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، منارهها، و تعدادی غرفه است. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است که تنها موزهٔ عرفان در ایران است.
این بقعه در دوره صفویه به احتمال زیاد در روزگار شاه عباس اول بر مزار شیخ شهابالدین اهری، در شهر اهر ساخته شده است اما آثاری از دورههای قبل (دوره ایلخانی) در آن وجود دارد. مسجد شیخ شهابالدین اهری در ضلع شرقی صحن این بقعه ساخته شده است و دارای گچبریها و تزئینات نقاشی است. دور تا دور دیوار مسجد دستخطهایی وجود دارد که بین آنها دستنوشتههایی را از شیخ بهایی، شاه عباس سوم و ابوالقاسم نباتی تشخیص دادهاند.
ساختمان بقعه شیخ شهاب الدین
بقعه شیخ شهابالدین اهری در شهر اهر در استان آذربایجان شرقی، محل خانقاه و مقبره شیخ شهابالدین اهری میباشد. این مجموعه شامل ساختمانهای خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند،منارهها، و تعدادی غرفه است. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است که تنها موزهٔ عرفان در ایران است. این بقعه در دوره صفویه به احتمال زیاد در روزگار شاه عباس اول بر مزار شیخ شهابالدین اهری، در شهر اهر ساخته شده است اما آثاری از دورههای قبل (دوره ایلخانی) در آن وجود دارد. مسجد شیخ شهابالدین اهری در ضلع شرقی صحن این بقعه ساخته شده است و دارای گچبریها و تزئینات نقاشی است. دور تا دور دیوار مسجد دستخطهایی وجود دارد که بین آنها دستنوشتههایی را از شیخ بهایی، شاه عباس سوم و ابوالقاسم نباتی تشخیص دادهاند.
ساختمان بنا شامل خانقاه ، مسجد ، ایوانی بلند ، مناره ها و غرفه های متعدد است. تاریخ بنا بدرستی معلوم نیست لیکن از قرن هفتم هجری قمری ساختمان بنا دارای تشکیلاتی بوده است . هرچند بعضی آنرا منتسب به زمان شاه عباس صفوی می دانند ولی قدمت بعضی از قسمتها از جمله حصار سنگی مقبره و در شرقی به قبل از صفویه مربوط می شود . مشخصات دوره ایلخانی که در این بنا دیده می شود عبارتند از بلند سازی ارتفاع بنا ، تبدیل مقطع ۴ ضلعی به ۸ ضلعی بوسیله فیل گوششها در نقطه شروع گنبد ، گنبد دو پوش .
خانقاه
فضای بزرگی که زیر گنبد دو پوش قرار گرفته مقطعی مربعی شکل دارد که هر ضلع آن ۲۰/۱۱ متر است و ارتفاع آن ۱۸ متر و ضخامت دیوارهایش ۳۰/۱ متر می باشد و در اصطلاح محلی به قوشخانه معروف است و در طرفین خانقاه اتاقهایی به ابعاد ۳۰/۶ * ۶۰/۹ متر و قرینه هم ساخته شده اند که به چینی خانه ( محل نگهداری ظروف چینی ) معروف شده است .
مسجد
این قسمت در شرق بقعه به ابعاد ۹۰/۶۰ * ۳۰/۹ متر واقع شده و با گچ بریها و نقاشی هایی تزئین یافته و دور تا دور دیوارهایش حاوی دستخط هایی است که از میان آنها دستنوشته های شیخ بهائی ، شاه عباس سوم ، ابوالقاسم نباتی شناخته شده است .
حصار سنگی مقبره
حصار سنگی مقبره بصورت مستطیلی شکل به طول ۱۵/۱۵ متر و به عرض ۷۵/۷ متر در دور صحن کشیده شده و با نقوش اسلیمی و هندسی بصورت مشبک حجاری شده و از شاهکارهای حجاری اسلامی است . در قسمت ورودی و در سمت راست کتیبه ای با خط کوفی و با عنوان الله ـ محمد ـ علی بصورت حجاری دیده می شود