منار ساربان اصفهان که در خیابان کمال اصفهان واقع شده یا به عبارتی در شمال محله جویباره که جزء بافت قدیمی یهودی نشین اصفهان واقع شده است از زیباترین و بلندترین مناره های تاریخی اصفهان در عهد سلجوقی یعنی قرن ۶ هجری می باشد و دارای تزئینات آجر و کاشی است. مناره ساربان شباهت كلی با مناره مسجد علی دارد منار ساربان حدود 44 متر بلندی دارد و قطر تحتانی منار ساربان اصفهان 4.2 متر است. ارتفاع این مناره در برخی منابع 44 متر و برخی ۵۴ متر آمده است منار ساربان در سه طبقه و بدون پایه ساخته شده است.
مناره ها یکی از سازه های اصلی معماری ایرانی هستند که در دوره های مختلف تاریخی از آنها به عنوان برج آتش یا برج نشانه یا رهنما برای راهنمایی کاروان ها در مسیر جاده ها و نشان دادن مکان های اصلی بافت شهری و یا به عنوان محل خبر رسانی یا اذان گویی استفاده می شده است. واژه ساربان نیز در زبان فارسی به معنای شتربان یا نگهبان شتر است و از آنجا که منار ساربان به عنوان یک سازه منفرد، بلند و شاخص از بیشتر نواحی و جوانب بیرون و درون شهر به خوبی قابل مشاهده بوده است به نظر می رسد که کاربری اصلی آن راهنمایی و جهت یابی کاروان ها برای دسترسی به مرکز شهر بوده است.
طراحی متنوع، بدنه بیرونی این مناره آن را به هفت بخش متفاوت تقسیم بندی می کند. بخش اول آن آجرچینی ساده است. بخش‌های دوم و سوم آن دارای تزیینات عالی آجرکاری است. بخش چهارم آن تاج اول (گلوگاه) مناره است که مقرنس های آجری همراه با کاشی های فیروزه ای بسیار زیبا دارد. بخش پنجم آن نیز تزیینات آجری است.
بخش ششم آن تاج دوم منار است و بخش هفتم آن هم تارک منار یا تاج اصلی است. در قاعده دو تاج این مناره دو کتیبه بسیار زیبا از بهترین رنگ فیروزه ای کاشی دیده و خوانده می شود.
كتیبه های موجود در مناره ساربان سه عدد هستند كه با خط كوفی نوشته شده اند.این كتیبه ها در زمانی كه مورد بررسی یكی از محققین قرار كرفته سالم نبوده و عوامل جوی مانند سرما و گرما و تابش آفتاب اثر بسیار برروی آن گذاشته بودند به هر حال مفاد كتیبه ها شامل عبارات مذهبی است.
منار اصفهان که از آن به عنوان برج پیزا ایران هم نام می برند دارای انحراف است این مناره در حدود هشت درجه به سمت جنوب شرقی از امتداد قائم منحرف شده است که ناشی از نشست نامتقارن در پایه های آن می باشد و می تواند به واسطه اختلالات موجود در شالوده آن یا به دلیل تغییرات متوالی در سطح تراز ایستایی در سفره آب زیرزمینی و یا استفاده از چاهک های آب منازل اطراف باشد. میزان انحراف منار ساربان به طور مرتب مورد پایش قرار گیرد تا از خطر احتمالی ریزش آن در آینده جلوگیری شود.
