باغ فردوس و بنای آن را حسین علی خان معیر الممالک، داماد فتحعلی شاه ( در گذشته به سال 1274ق ) بنیاد نهاد. پس از او پسرش دوست علی خان معیر الممالک، به تکمیل آن پرداخت و ساختمانی زیبا و مفصلی زیر نظر معماران اصفهانی و یزدی، در آن باغ ایجاد کرد، و به سنگ های مرمر زیبایی از یزد برای به کار بردن در آن به تهران آورد، بعدها دوست علی خان معیر الممالک باغ فردوس را تکمیل کرد. بعد از مرگ دوستعلی خان (1295ق) اموال او و از جمله باغ فردوس به پسرش دوست محمدخان معیرالممالک ( داماد ناصرالدین شاه ) رسید و در همین دوران است که باغ فردوس از رونق افتاد. مادام دیولافوا که در سال 1299ق باغ را دیده، می نویسد: باغ به خاطر عدم مواظبت در شرف انهدام است ” تا دو سال دیگر بام ها خراب و بیست سال دیگر قصر مبدل به تپه خاکی خواهد شد.” این در حالیست که سفیر آمریکا که چند سال بعد از باغ بازدید کرده، آن را با جلالترین و با سلیقه ترین مکان شمیران توصیف کرده است.
بنجامین وسعت باغ فردوس را در سال 1301ق در حدود چهارصد جریب تخمین می زند و می گوید در باغ فردوس بر خلاف مکان های دیگر حوض و جویی وجود ندارد. اما چنارهای مرتب کاشته شده، فضای باغ را مانند سطحی مخملی کرده است، از بخش های جالب توجه عمارت، ستون های زیبا، با گچبری های پرکار و ظریف است، که تا بالا امتداد پیدا کرده و به س ستون های ظریف و بسیار عالی می رسد.
در طبقه اول یک تالار بزرگ که به اندازه تمام عرض بنا طول دارد و هشت اتاق قرینه در دو طرف تالار قرار دارد. درهای منبت کاری شده و ارسی های زیبا، با پیچ و خم مشبک و شیشه های الوان تالار را مزین کرده است. کف تالار را با کاشی نقش دار فرش کرده اند. دیوارهای تالار از کف تا طاقچه را با سنگ مرمر صاف و صیقلی پوشانده اند.
روی دیوارها نیز صورت های زیبا نقاشی شده است. علاوه بر تالار پذیرایی با شکوه، گچبری ها و آینه کاری های ظریف در اطاق های قرینه اطراف آن، تماشاگر را متحیر و مبهوت می سازد. بنجامین می نویسد: از همین بنا پیداست که عمل گچ بری در هیچ جا به خوبی مشرق زمین ساخته نشده و در این بنا به منتهای کمال رسیده است. آنچه از باغ فردوس قدیم بر جا مانده در سال 1316ق به دستور علی اصغر حکمت- وزیر معارف- خریداری شد و پس از مرمت عمارات آن، باغ فردوس سال ها مکان دبیرستان شاهپور تجریش بود. بعد از انقلاب باغ فردوس به وزارت فرهنگ و ارشاد واگذار شد. در شهریور 1381ش موزه دائمی سینما در باغ فردوس افتتاح گردید.
